Қазақстанның Қытайдағы елшісі Шахрат Нұрышев CGTN-ге берген сұқбатында қазақ-қытай қарым-қатынасы жайлы әңгіме қозғап, «Бір белдеу, бір жол» бастамасы аясында жүзеге асырылып жатқан жобалар жөнінде айтты, деп хабарлайды Turanaqparat.kz.
Қазақстан Шанхай Ынтымақтастық Ұйымына (ШЫҰ) төрағалыққа былтырдың шілдесінде кіріскен болатын. Бүгінгі уақытқа дейін 140-тан астам іс-шара мен консультация өткізді. ШЫҰ үшін маңызды ғана емес, Қазақстан үшін тарихи сәт болған бұл саммитте Беларусьті ұйымның 10-шы мүшесі ретінде қабылдау туралы қарар қабылданады деп күтіліп отыр.
Сонымен қатар саммитте аймақтық және халықаралық саясат, дүниежүзіндегі турбулентті геосаяси және экономикалық жағдай да қарастырылады. Бүгінгі әлем халықаралық және аймақтық өзекті мәселелердің бірі болып табылатын турбуленттілік пен трансформацияның жаңа кезеңіне аяқ басып отыр. Дегенмен ШЫҰ жан-жақты ынтымақтастық ұйым ретіндегі ұстанымын әрқашанда ұстанып келеді. Ұйым ешқашан өзін ешбір елге қарсы әскери одақ немесе әскери институт ретінде танытқан емес, — деді елші.
ШЫҰ аясында мүше мемлекеттер терроризм, сепаратизм, экстремизм, кибершабуылдар, ұйымдасқан қылмыс және есірткі тасымалы сияқты сын-қатерлерге қарсы бірлесіп күресу жолдарын талқылап, құнды ұсыныстар береді.
Саммиттен кейін ШЫҰ-ға төрағалық Қазақстаннан Қытайға өтеді. Біз Қытайдың кезекті төрағалығы кезінде саммитте қол жеткізілген консенсус пен нәтижелерді ілгерілетуді асыға күтеміз. Қазақстан — «Бір белдеу, бір жол» бастамасының туған жері және оның маңызды серіктесі. 2013 жылы ҚХР төрағасы Си Цзиньпин Қазақстанның бас қаласы Астанада Жібек жолының экономикалық белдеуін, яғни «Бір белдеу, бір жолдың» құрлық бөлігін құруды ұсынды. 20 жылдан астам дамудан кейін ШЫҰ айтарлықтай жаһандық ықпалы бар аймақтық халықаралық ұйымға айналды. Оған мүше мемлекеттердің көпшілігі Қытаймен «Бір белдеу, бір жол» аясында ынтымақтасқан. Бұл ШЫҰ-ны «Бір белдеу, бір жолды» бірлесіп құрудың маңызды алаңына айналдырады, — деп ойын айтты Нұрышев.
Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев түрлі халықаралық форумдарда Қазақстанның «Бір белдеу, бір жолды» қолдайтынын және оның аясында одан әрі ынтымақтастыққа дайын екенін бірнеше рет атап өтті. Қазақстан үшін «Бір белдеу, бір жол» үлкен стратегиялық маңызға ие. Теңізге шыға алмайтын Қазақстан Еуропа мен Азияны, солтүстік пен оңтүстікті байланыстыратын Еуразияның қақ ортасында орналасқан. Өз аумағындағы транзиттік тасымалдау мүмкіндігін пайдалана отырып, Қазақстан «Бір белдеу, бір жол» арқылы экономикалық дамудың жаңа мүмкіндіктерін алуға үміттенеді.
«Бір белдеу, бір жол» аясында Қытай мен Қазақстан арасындағы ынтымақтастық айтарлықтай нәтиже берді. Қазіргі уақытта екі ел Қазақстанның Аягөз қаласы мен Қытайдың солтүстік-батысындағы Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық ауданындағы Тачэнді байланыстыратын үшінші трансшекаралық теміржолдың құрылысын жүргізіп жатыр. Бұған қоса, олар төртінші темір жолды салу мүмкіндігін талқылап жатыр. Бұл кооперативтік жобалар «Бір белдеу, бір жол» шеңберіндегі ынтымақтастықтың кең келешегі мен орасан зор әлеуетін көрсетеді.
Қытай мен Қазақстан арасындағы тұрақты жан-жақты стратегиялық әріптестік деңгейі бұрын-соңды болмаған, өзара сенім мен жоғары өзара құрметпен ерекшеленеді. Бұл негізінен мемлекет басшысының дипломатиясына байланысты.
Төраға Си мен Президент Тоқаевтың стратегиялық басшылығымен Қытай мен Қазақстан болашағы ортақ екіжақты қоғамдастықты белсенді түрде құрып жатыр. Президент Тоқаев өткен жылдың мамыры мен биылғы наурыз айлары аралығында Қытайға үш рет барды, ал Төраға Си ШЫҰ саммитіне қатысады, бұл осымен Қазақстанға бесінші сапары. Екі мемлекет басшыларының жиі өзара іс-қимылдары екіжақты қарым-қатынастардың дамуына күшті серпін мен өміршеңдік берді.
2022 жылдың қыркүйегінде Си Цзиньпиннің Қазақстанға сапары кезінде ол екіжақты қарым-қатынас жаңа «алтын 30 жылдыққа» қадам басқанын айтты.
Соңғы жылдары екі ел арасындағы энергетика, көлік, инвестиция, қаржы сияқты салалардағы экономикалық ынтымақтастық тереңдей түсті, сонымен бірге мәдени және адамдар арасындағы алмасулар да кеңейді.
